DBA wetgeving: Wat betekent dit voor jou als ZZP’er?
Als ZZP’er, zelfstandige zonder personeel, in de zorg wil jij je natuurlijk focussen op je cliënten, maar de DBA wetgeving kan roet in het eten gooien. Wat betekent deze wet precies voor jou en hoe zorg je dat je veilig en legaal werkt? Lees snel verder en ontdek alles wat je moet weten!
Wat is de Wet DBA en waarom is deze ingevoerd?
De Wet DBA is in 2016 ingevoerd om meer duidelijkheid te scheppen over de arbeidsrelatie tussen opdrachtgevers en zelfstandig ondernemers.
Maar wat betekent zzp eigenlijk? ZZP staat voor ‘zelfstandige zonder personeel’, wat betekent dat je als zelfstandig ondernemer werkt zonder in dienst te zijn van een werkgever en zelf verantwoordelijk bent voor je opdrachten en administratie.
Het doel was om schijnzelfstandigheid tegen te gaan en een gelijker speelveld te creëren voor zowel zelfstandigen met een eigen onderneming als personeel in loondienst. De wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties, ook wel bekend als de Wet DBA, verving de eerdere Verklaring Arbeidsrelatie (VAR).
Voor de invoering van de Wet DBA werkten aantal zelfstandigen met een VAR-verklaring. Deze verklaring arbeidsrelatie gaf opdrachtgevers vooraf zekerheid dat ze geen loonheffingen hoefden af te dragen. De Belastingdienst vond echter dat dit systeem te veel ruimte liet voor misbruik en bepaalde voordelen, waardoor de Wet DBA werd geïntroduceerd als vervanger.
Hoe werkt de Wet DBA in de praktijk?
In de praktijk betekent de Wet DBA dat jij als zzp’er werkt op basis van duidelijke afspraken met je opdrachtgever, waarbij jullie samen verantwoordelijk zijn voor de correcte invulling van de arbeidsrelatie. Geen VAR-verklaring meer dus, maar een gezamenlijke verantwoordelijkheid.
Het draait allemaal om modelovereenkomsten. Deze zijn goedgekeurd door de Belastingdienst en geven duidelijkheid over de aard van jullie samenwerking.
Modelovereenkomsten en hun rol
Als je volgens zo’n modelovereenkomst freelance werk uitvoert, weet je zeker dat er meestal géén sprake is van een dienstbetrekking.
“De term freelancer wordt vaak gebruikt als synoniem voor ZZP’er, wat verwijst naar zelfstandigen die zonder personeel werken en opdrachten uitvoeren voor verschillende opdrachtgevers.”
Er zijn verschillende modelovereenkomsten beschikbaar, afhankelijk van de specifieke situatie en sector. Het gebruik van een modelovereenkomst is niet verplicht, maar het biedt wel zekerheid aan beide partijen.
Beoordeling van de arbeidsrelatie
De Belastingdienst beoordeelt of er sprake is van loondienst aan de hand van verschillende criteria. Hierbij wordt gekeken naar factoren zoals de mate van zelfstandigheid, het ondernemersrisico en de aanwezigheid van een gezagsverhouding.
In sommige gevallen kan je situatie lijken op die van een vaste baan, zelfs als er geen formele arbeidsovereenkomst is, waardoor je alsnog onder loondienstvoorwaarden kan vallen.
Wat betekent de Wet DBA voor jou als zorgprofessional?
Je vraagt je misschien af: “Wat heb ik hier nou aan in mijn dagelijks werk?” De Wet DBA heeft een aantal belangrijke gevolgen voor jou als zelfstandige zorgprofessional:
Meer duidelijkheid over je positie
Geen gedoe meer achteraf over of je nou wel of niet in loondienst was. De wet zorgt ervoor dat er vooraf helderheid is over jouw positie als zelfstandige. Dit is vooral belangrijk als je de overstap hebt gemaakt van een vaste baan naar freelance werk, zodat je zeker weet dat je binnen de wettelijke kaders blijft werken. Dat geeft rust, zodat jij je kunt focussen op wat echt belangrijk is.
Verantwoordelijkheid voor beide partijen
Zowel jij als je opdrachtgever zijn verantwoordelijk voor het naleven van de afspraken in de overeenkomst. Dat betekent dat je allebei alert moet zijn op de manier waarop de samenwerking in de praktijk verloopt. Geen eenzijdige verantwoordelijkheid meer dus, maar een gedeelde zorg voor een correcte werkrelatie.
Mogelijk strengere eisen
We gaan er niet omheen draaien: sommige opdrachtgevers zijn voorzichtiger geworden met het inhuren van zzp’ers vanwege de Wet DBA. Ze stellen soms strengere eisen aan zelfstandigheid om risico’s te vermijden. Voor startende ondernemers kan dit een uitdaging zijn, maar het biedt ook de kans om je professionaliteit te tonen en je te onderscheiden.
Belang van een goede overeenkomst
Een goed opgestelde overeenkomst is belangrijker dan ooit. Het is je vangnet, je bewijs van zelfstandigheid. Zorg ervoor dat je overeenkomst voldoet aan de eisen van de Wet DBA en dat deze de aard van je werkzaamheden accuraat weergeeft.
Veelgestelde vragen over de Wet DBA
We krijgen vaak vragen over de Wet DBA. Hier zijn de antwoorden op de meest voorkomende:
- Is een modelovereenkomst verplicht?
Nee, het gebruik van een modelovereenkomst is niet verplicht. Het is wel belangrijk om een overeenkomst te hebben die voldoet aan de eisen van de Wet DBA. Zo weet je zeker dat je goed zit en kun je de modelovereenkomst gebruiken als basis voor je eigen overeenkomst. - Wat als ik voor verschillende opdrachtgevers werk?
Als je voor verschillende opdrachtgevers werkt, versterkt dit juist je positie als zelfstandige. Het laat zien dat je niet afhankelijk bent van één opdrachtgever. Wel is het belangrijk dat je met elke opdrachtgever een passende overeenkomst sluit. - Hoe zit het met de handhaving van de Wet DBA?
Op dit moment is de handhaving van de Wet DBA opgeschort tot 1 januari 2024. Maar laat je niet in slaap sussen: het is belangrijk om nu al volgens de regels te werken. Zo ben je voorbereid op toekomstige handhaving en voorkom je problemen in de toekomst.
De toekomst van de Wet DBA
De Wet DBA heeft sinds zijn invoering voor veel discussie gezorgd. Er is kritiek op de complexiteit en onduidelijkheid van de wet. Als gevolg hiervan werkt het kabinet aan nieuwe wetgeving om de problemen rond de Wet DBA aan te pakken.
Webmodule Beoordeling Arbeidsrelatie
Een van de initiatieven is de ontwikkeling van een Webmodule Beoordeling Arbeidsrelatie. Deze online tool moet opdrachtgevers en opdrachtnemers helpen bij het bepalen van de aard van hun arbeidsrelatie. De webmodule geeft een indicatie of er sprake is van loondienst of van een zelfstandige ondernemer.
Nieuw wetsvoorstel
Er wordt gewerkt aan een nieuw wetsvoorstel om de Wet DBA te vervangen. Dit voorstel moet meer duidelijkheid bieden aan zowel opdrachtgevers als zzp’ers. Het doel is om schijnzelfstandigheid te voorkomen en tegelijkertijd ruimte te bieden aan echte zelfstandige ondernemers.
De rol van de Hoge Raad
De Hoge Raad speelt een belangrijke rol bij het interpreteren van de wet- en regelgeving rondom arbeidsrelaties. Recente uitspraken van de Hoge Raad hebben bijgedragen aan meer duidelijkheid over wanneer er sprake is van een arbeidsovereenkomst en wanneer niet.
Deze juridische beslissingen helpen bij het beoordelen van arbeidsrelaties en geven aanwijzingen voor de praktische toepassing van de Wet DBA.
Specifieke regels voor de zorgsector
In de zorgsector gelden soms specifieke regels en criteria voor het beoordelen van arbeidsrelaties. Het is belangrijk om op de hoogte te blijven van deze sectorspecifieke richtlijnen, omdat ze invloed kunnen hebben op hoe de Wet DBA in jouw situatie wordt toegepast.
Deze regels kunnen bijvoorbeeld betrekking hebben op de mate van zelfstandigheid die van zorgprofessionals wordt verwacht of de wijze waarop zorgopdrachten worden verstrekt.
De impact van de Wet DBA op ZZP’ers in de zorg
De invoering van de Wet DBA heeft grote gevolgen gehad voor zzp’ers in de zorgsector. Veel zelfstandigen hebben te maken gekregen met veranderde werkomstandigheden en nieuwe eisen van opdrachtgevers. Daarnaast kun je als zzp’er gebruikmaken van belastingvoordelen, zoals de zelfstandigenaftrek, om je inkomstenbelasting te verlagen en meer financiële zekerheid op te bouwen.
Het is belangrijk dat zzp’ers in de zorg zich bewust zijn van deze veranderingen en weten hoe ze hun zelfstandigheid kunnen waarborgen binnen de kaders van de wet.
Zelfstandige ondernemer in de zorg
De Wet DBA heeft de focus gelegd op het belang van echte zelfstandige ondernemers. Dit betekent dat je freelance werk moet kunnen aantonen, zoals het hebben van meerdere opdrachtgevers en zelf keuzes maken in hoe je opdrachten uitvoert.
Voor zorgprofessionals betekent dit dat ze moeten kunnen aantonen dat ze daadwerkelijk als ondernemer opereren. Dit kan bijvoorbeeld door voor meerdere opdrachtgevers te werken, zelf te investeren in opleiding en materialen, en zelfstandig beslissingen te nemen over de uitvoering van opdrachten.
Controle en toezicht
De Belastingdienst heeft de taak om toe te zien op de naleving van de Wet DBA. Hoewel de handhaving momenteel is opgeschort, is het belangrijk dat zowel opdrachtgevers als opdrachtnemers zich voorbereiden op toekomstige controles. Dit betekent dat je als zzp’er in de zorg je administratie op orde moet hebben en kunt aantonen dat je voldoet aan de kenmerken van zelfstandigheid.
De Wet VBAR: Een nieuwe ontwikkeling
Naast de Wet DBA is er ook sprake van de Wet VBAR (Voorkoming Benadeling Arbeidsrelaties). Deze nieuwe wet is bedoeld om de problemen met de Wet DBA aan te pakken en meer duidelijkheid te bieden aan opdrachtgevers en zzp’ers. De Wet VBAR zou moeten zorgen voor een betere balans tussen het tegengaan van schijnzelfstandigheid en het bieden van ruimte aan echte zelfstandigen.
Wat houdt de Wet VBAR in?
De Wet VBAR introduceert nieuwe criteria om te bepalen of er sprake is van een arbeidsovereenkomst of zelfstandig ondernemerschap. Deze wet zou meer zekerheid moeten bieden aan beide partijen en de angst voor boetes bij opdrachtgevers moeten wegnemen.
Het is belangrijk om de ontwikkelingen rond de Wet VBAR nauwlettend te volgen, aangezien deze wet grote invloed kan hebben op de manier waarop zzp’ers in de zorg hun werk kunnen uitvoeren.
Belastingdienst en de Wet DBA
De Belastingdienst speelt een cruciale rol bij de uitvoering en handhaving van de Wet DBA. Als zorgprofessional is het belangrijk om te begrijpen hoe de Belastingdienst de wet interpreteert en toepast. De Belastingdienst geeft regelmatig aanwijzingen en verduidelijkingen over de toepassing van de wet, die van groot belang kunnen zijn voor jouw positie als zzp’er.
Aangifte inkomstenbelasting
Als zelfstandige in de zorg moet je jaarlijks aangifte inkomstenbelasting doen. De Wet DBA kan invloed hebben op hoe je deze aangifte invult. Het is belangrijk om goed bij te houden welke opdrachten je hebt uitgevoerd en onder welke voorwaarden, zodat je optimaal kunt profiteren van fiscale voordelen, zoals de zelfstandigenaftrek, bij het doen van je aangifte.
Loonheffingen en de Wet DBA
Een belangrijk aspect van de Wet DBA is de vraag of de werkgever namelijk loonheffingen moet inhouden. Als er sprake is van een dienstbetrekking, is de opdrachtgever verplicht om loonheffingen in te houden en af te dragen. Het is daarom cruciaal om duidelijkheid te hebben over de aard van je arbeidsrelatie om problemen met de Belastingdienst te voorkomen.
Opdrachtgevers en de Wet DBA
De Wet DBA heeft niet alleen gevolgen voor jou als zzp’er, maar ook voor je opdrachtgevers. Veel opdrachtgevers zijn voorzichtiger geworden met het inhuren van zelfstandigen vanwege de onduidelijkheden en risico’s die de wet met zich meebrengt.
Opdrachtgevers zoeken duidelijkheid
Opdrachtgevers willen graag zekerheid over de arbeidsrelatie die ze met jou aangaan. Ze willen voorkomen dat ze achteraf geconfronteerd worden met naheffingen of boetes van de Belastingdienst. Daarom zullen ze vaak aandringen op het gebruik van een goedgekeurde modelovereenkomst.
Verantwoordelijkheid van opdrachtgevers
Onder de Wet DBA hebben opdrachtgevers een grotere verantwoordelijkheid gekregen voor de juiste invulling van de arbeidsrelatie. Ze moeten er zeker van zijn dat er geen sprake is van een verkapt dienstverband. Dit kan leiden tot strengere controles en eisen aan jou als zzp’er.
Als zzp’er werk je zelfstandig en draag je zelf de verantwoordelijkheid voor hoe je opdrachten worden uitgevoerd, wat je vrijheid geeft, maar ook verplichtingen met zich meebrengt.
Zelfstandigheid en de Wet DBA
De kern van de Wet DBA draait om het begrip zelfstandigheid. Als zorgprofessional is het belangrijk dat je kunt aantonen dat je daadwerkelijk als zelfstandige opereert en niet in een gezagsverhouding staat tot je opdrachtgever.
Kenmerken van zelfstandigheid
Om als zelfstandige te worden gezien, moet je voldoen aan bepaalde kenmerken. Denk hierbij aan het werken voor meerdere opdrachtgevers, het zelf dragen van ondernemersrisico, en het hebben van zeggenschap over je eigen werkzaamheden. Het is belangrijk dat deze kenmerken niet alleen op papier staan, maar ook in de praktijk worden nageleefd.
Schijnzelfstandigheid voorkomen
Een van de hoofddoelen van de Wet DBA is het voorkomen van schijnzelfstandigheid. Dit is een situatie waarin iemand formeel als zelfstandige werkt, maar in de praktijk eigenlijk een werknemer is. Als zorgprofessional moet je er alert op zijn dat je niet in een situatie van schijnzelfstandigheid terechtkomt.
Blijf op de hoogte, maar laat je niet afschrikken
De Wet DBA heeft zeker impact op de manier waarop zelfstandigen in de zorg werken. Toch is het belangrijk om je niet te laten afschrikken. Met de juiste kennis en ondersteuning kun je als zorgprofessional nog steeds uitstekend als zelfstandige aan de slag.
Blijf op de hoogte van de ontwikkelingen rondom de Wet DBA, maar laat het je niet weerhouden van het doen waar je goed in bent. Met de juiste partner aan je zijde kun je vol vertrouwen je werk als zelfstandige zorgprofessional!
